De linkse spiritualiteit van de Iona Community
Reflectie op het Ionaweekend 2025
Het weekend is voorbij.
De meeste mensen zijn weg. Het was weer mooi. Samen met Wilma, die ik nog ken uit Almere, zitten we het afscheid nog even uit te stellen. Allebei hebben we een kampgevoel. We willen dat gevoel nog even vasthouden. We hadden elkaar nog niet gesproken, en dat doen we dan nu.
Wat is dat gevoel eigenlijk? Wat laadt mij nu op?
Niet alleen na een weekend maar ook na een regio-bijeenkomst? Ik probeer dat voor mezelf te analyseren en er woorden aan te geven. En dit is het resultaat.
De vieringen van de Iona Community bevatten hemelse teksten en gezangen. Dit spreekt mensen aan: met beide voeten op de grond en met ankers in het dagelijks leven.
Liturgie
Twee keer per dag een viering, in de ochtend en in de avond. Met zorg samengesteld. Aangekleed met zichtbare en tastbare elementen. Kaarsen, stenen, takken, bladeren, soms bloemen. Allemaal uit de natuur. Teksten die je samen hardop uitspreekt in dialoog met de liturgen. Liturgen die uit ons midden komen, die we goed of iets minder goed kennen, maar die onze stijl delen. Ons kent ons, maar er is wel ruimte voor nieuwelingen. Liederen, die in andere omgevingen wat aarzelend gezongen worden, maar hier, door de bekendheid, krachtig en voluit klinken. Bekende woorden en melodieën die, al zingend, toch opeens binnen kunnen komen.
Natuur
Naast de gedeelde bezorgdheid over de verwoesting en verwaarlozing van de lucht, de bossen, de grond, het water, de levende dieren is er ook blijdschap over wat er nog wel is. Verwondering over de schoonheid en goedheid, ondanks alles. Dat ook benoemen en bezingen. Niet de boosheid, de verontwaardiging en de teleurstelling zal ons leiden, maar de hoop, de blijdschap en de verwachting.
Verbondenheid
Ieder Ionaweekend is een blije familiereünie. Je kent niet iedereen even goed, maar goed genoeg om gewoon even een praatje aan te knopen en soms, onverwacht, een Echt Gesprek te hebben. Het maakt niet zoveel uit, als je iemand jaren niet gesproken hebt. Volgend jaar is er weer een weekend. Die vertrouwdheid en het vertrouwen maakt dat we opener zijn, makkelijker in de omgang, de zorgen en angsten vallen weg. Het is hier en nu, op deze plaats, met deze mensen. Beter wordt het niet en dat hoeft ook niet.
Bidden en werken
Dat was het thema van dit weekend. Het is de unieke combinatie van actie en spiritualiteit die ik vind in de Iona Community. Buiten kloosters en kloosterachtige gemeenschappen. Zoals blijkt uit de woorden van broeder Kleopas, van de benedictijner Abdij van Egmond die onze hoofdgast is. Maar ja, intreden in een klooster is voor weinigen weggelegd.
Linkse politiek en spiritualiteit
Dan toch nog een moraal van het verhaal, een leermoment. Een paar dagen later luister ik naar de VOLZIN-podcast ‘Groetjes uit Shambhala’ met Alain Verhey. Hij geeft in die podcast zijn visie op de revival van het Christendom onder jonge volgers van allerlei influencers (aflevering 12 maart 2025). Enigszins verontrustend is dat de nieuwe volgers ook vaak conservatieve waarden aanhangen, die we zien bij politiek rechtse partijen. Vaak wordt er gehamerd op conservatieve man-vrouw verhoudingen, individualistische geloofsbeleving en ethische issues als gender, abortus en euthanasie. Niet bepaald op gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping.
Alain merkt op dat de kennis van de bijbel bij de bekeerlingen beperkt is. Wat natuurlijk logisch is. De Bergrede boodschap van Jezus past toch wel wat meer bij de - hij en ik zeggen het voorzichtig - linkse politiek. Maar de combinatie politiek links en christelijk is ingewikkeld en ontbeert volgens Verhey een spirituele bron waarin je je kunt herkennen en waaruit je kunt putten. Zonder zo’n bron leidt activisme snel tot moedeloosheid, teleurstelling en uiteindelijk een burn-out. Voor mij is de Iona Community zo’n bron van kracht en inspiratie.
Zegen
Ik blader nog even door de liturgieën. Ik bewaar ze altijd een paar jaar, en ze komen soms van pas. Zoals nu ook. De zegen uit de slotviering. Terwijl ik de woorden typ word ik weer geraakt en bemoedigd.
Dat God ons zal omarmen
dat God ons zal beschermen,
dat God ons behoedt als we op weg gaan
dat God ons nabij is als we weer thuis zijn
dat God ons steunt als we bezorgd zijn,
dat God ons laat lachen als we vooruit kijken,
dat God zich laat horen in ons werk, onze stilte,
ons zwijgen, ons zingen
dat God zich laat zien in onze levens.
Tineke Kamstra, regiogroep Noord Holland
